เมื่อพูดถึง “หัวหมู” หลายคนคงจะรู้จักกันดีอยู่กันดีอยู่แล้ว ยิ่งถ้าถึงเทศกาลตรุษจีนเมื่อไหร่ สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยก็คือ “หัวหมูไหว้เจ้า” นั่นเอง
โดยคนไทยนั้นได้รับวัฒนธรรมเซ่นไหว้มาจากจีนสมัยก่อนหลายพันปี ซึ่งสมัยก่อนคนจีนใช้หัวกระทิงกับหัวม้าเซ่นไหว้สุสานพระเจ้าแผ่นดินจีนซึงตามคติความเชื่อของชาวจีนม้าเป็นตัวแทนของขุนนาง ชนชั้นสูง และวิถีชีวิตที่สุขสบายวัวหรือกระทิงเป็นสัญลักษณ์ของความมั่งคั่งร่ำรวยและโชคดี แต่ต่อมาได้ตัดหัวสัตว์อย่างอื่นออกไปเช่น หัวกระทิงหรือหัววัวกับหัวม้าเพราะเป็นพิธีของพระเจ้าแผ่นดินจีนไม่ใช้ของชาวบ้าน และ หัวควาย หัวกระบือด้วยเพราะไม่ใช่สัตว์มงคล
ต่อมาการไหว้เจ้าจึงได้เปลี่ยนมานิยมใช้หัวหมูไหว้เจ้าแทน เพราะหมูเป็นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์และร่ำรวยเงินทองคนจีนจึงนิยมใช้หัวหมูแทนในบรรดาหัวสัตว์ทั้งหลาย ดังนั้น หัวหมู จึงมีความสำคัญกับการเซ่นไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ บรรพบุรุษ ขอพร ในงานพิธี และในเทศกาลต่างๆ เพราะ หมู เป็นสัตว์ที่มีความหมายคล้ายๆ ปลาคือ ความอุดมสมบูรณ์ พูนทรัพย์ ความมั่งคั่งร่ำรวย ตามความเชื่อของจีน ดังนั้นหัวหมูจึงถือเป็นเคล็ดว่าขอให้ชีวิตราบรื่นตลอดปี และอีกนัยหนึ่งหมูในความหมายของคนไทยยังหมายถึงการทำอะไรหรือได้อะไรมาอย่างง่ายๆ หมูๆ นั่นเอง
ความหมายของเนื้อสัตว์บนโต๊ะไหว้เจ้า
นอกจากหัวหมูที่นิยมนำมาไหว้กันแล้ว ยังมีประเภทเนื้อสัตว์อื่นๆ อีกด้วยที่นิยมนำมาไหว้เจ้ากัน
ไก่ต้ม: ความหมายของ ไก่ แสดงถึงการเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ความขยันขันแข็ง หงอนไก่ เปรียบเสมือนหมวกของ ขุนนาง สังเกตว่าเวลานำมาไหว้จะต้องเป็นไก่ที่ครบทุกส่วน คือหัว ปีก ตัวขา รวมถึง เครื่องใน หัวใจกึ๋น ตับ แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์
เป็ด: สื่อถึงความบริสุทธิ์ ความสะอาด และความมั่งคั่ง เก่งรอบด้าน เหมือนเป็ดที่ว่ายน้ำได้ และยังบินได้ อยู่บนบกก็ได้ โดยการนำมาไหว้นั้นก็ต้องนำมาทั้งตัว ครบทุกส่วนเช่นเดียวกับไก่
ปลา และปลาหมึก: แสดงถึงความมั่งคั่งอุดมสมบูรณ์เหลือกินเหลือใช้นั่นเอง โดยต้องเป็นหมูที่ติดมัน ปลาที่ไม่ขอดเกล็ด ไม่ควักไส้ทิ้ง และปลาหมึกตัวโตๆ
นอกจากนี้ การจัดของไหว้เจ้ายังมีเคล็ดในการจัดอีกด้วย โดยส่วนใหญ่แล้ว ถ้าจัดชุดใหญ่ นิยมเป็นตัวเลข 5 คือ มีของคาว 5 อย่าง เรียกว่า “โหงวแซ” ประกอบด้วย หมู ไก่ ตับ ปลา และกุ้งมังกร แต่เนื่องจากกุ้งมังกรนั้นแพงและหาไม่ง่าย จึงนิยมไหว้เป็ดหรือปลาหมึกแห้งแทน ของหวาน 5 อย่าง เรียกว่า “โหงวเปี้ย” อาจเป็นซาลาเปาไส้หวาน ขนมไข่ ขนมถ้วยฟู ขนมกุยช่าย และขนมจันอับ ผลไม้ 5 อย่าง เรียกว่า “โหงวก้วย”
ซึ่งถ้าใครกำลังมองหาหัวหมูไหว้เจ้ากันอยู่ หรือต้องการชิ้นส่วนหมูต่างๆ สามารถมาเลือกซื้อได้ที่ พิชชามีทได้เช่นกัน เพราะเนื้อหมูของเรามีความสดใหม่ ไร้สารเร่งเนื้อแดง ได้มาตรฐาน GMP&HACCP ระดับสากล เลยทีเดียว
